ақыл
1. Адамның ойлау қабілеті; сана-сезім. Ақылы көп. 2. Түйінді ой, пайдалы кеңес. Ақыл тіс – ақылы толған кезде шыққан азу тіс. Ақыл айтты [берді, қосты] – кеңес берді, үйретті. Ақыл болды – дұрыс болды. Ақылға сыймайды – көңілге қонбайды; иланарлық емес. Ақыл-есін алды – есін шығарды, састырды. Ақыл иесі – дана, данышпан адам. Ақыл салды – кеңесті, пікірлесті. Ақыл сөз – ой саларлық дұрыс пікір. Ақыл тапты – істің жөнін келтірді. Ақыл таразысына салды – жан-жақты ойланды, ой елегінен өткізді. Ақыл тоқтатты – ер жетіп есейді. Ақылы ауысты – есінен адасты. Ақылы [есі] кірді – ер жетіп, естияр болды. Ақылынан адасты [танды] – а) есі ауды, алжасты ; ә) не істерін білмей сасқалақтады, дал болды. Ақылын ішті – көп ішіп, мас болды