дәм
1. Таңдай, тіл арқылы сезілетін тағамдардың әр түрлі татымы. Тәттінің дәмін татқан, ащыға жоламайды (Мақал). 2. Тамақ, тағам, ас. Жас жылқының жаңа піскен етіне дәм жете ме? (Әзиев). Дәм айдады [ауды , бұйырды, жазды, тартты] – баруға тура келді, сәті түсті. Дәм атсын [атқыр , ұрғыр] – жолы болмасын, ісі алға баспасын. Дәм ауыз тиді - а ) астан дәм татып байқап көрді; ә) қонақ болды. Дәм бұйырса – дәм жазса, амандық болса. Дәм татқан құдығыңа түкірме – жақсылыққа жамандық істеме. Дәм татты - а) қонақ болды, тамақ ішті; ә) әр жерді көрді, аралады. Дәмі жоқ, татуы жоқ - а) тамақтың тұзы татымаған, дәмсіз. Ә) мән-мағынасыз, мазмұнсыз. Дәмін а рамдады – ойлаған жерден шықпады, үміт ақтамады. Дәмін татты - а ) астың тұз-дәмін татып көрді; ә) өмірдің ащы-тұщысын басынан кешірді. Дәмі таусылды [бітті] – ажалы жетіп өлді