еңбек
I1. Адамның өз қажетін қанағаттандыруға бағытталған жұмыс, қызмет. Елдің атын еңбек шығарар (Мақал). 2. Отанға, қоғамға көрсеткен қызмет, жақсылық. Ел үшін еткен еңбектен адал не бар (Сыланов). 3. Материалдық, мәдени игілік, шығарма. Шоқан өз еңбектерінде ең алдымен ұлттық мәселелерді алға қоюға тырысты (Ақынжанов). Еңбек армиялары (тар.) – соғыс жағдайы мен әскери тәртіпті сақтай отырып, құрылыста, өндірісте істеген армия. Еңбек биржасы – жұмыссыздарды тіркеп және жұмыс табу жөнінде делдалдық жасап отыратын мекеме. Еңбек гигиенасы – еңбек үстінде, жұмыс кезінде денсаулық сақтау, өндірістің зиянды факторларын жою жағдайы, шарты. Еңбек демалысы – орташа табысы сақталып, жыл сайын демалу үшін берілетін мерзім. Еңбек ері – еңбекте үздік шыққаны үшін берілетін құрметті атақ. Еңбек етті [қылды] – жұмыс істеді, еңбектенді. Еңбек мектебі – оқушыларды қоғамдық пайдалы еңбекке, оқуын жалғастыра беруге арналған және кәсіби мамандық орны. Еңбек өнімділігі (филос. ) – жұмыс уақытының бір мөлшері ішінде шығарылған өнім мөлшері, өндірісті еңбектің нәтижелігі. Еңбек өнімі – өндіріс құралдарының жәрдемімен адамның қажеттерін өтеуге даярланған табиғи заты, тұтыну құны. Еңбек резерві – арнаулы оқу орындарында халық шаруашылығының жетекші салалары үшін маман жұмысшыларды дайындау жүйесі. Еңбек стажы – белгілі бір қоғамдық жұмыс салаларында еңбек еткен уақыттың мөлшері. Еңбек тәртібі – еңбек етушілердің ара-қатысын тиімді қалыпқа келтіріп отыратын жүйе. Еңбектегі қауырттық (филос. ) – өндіріс процесіндегі еңбек өнімділігін арттырудың дәрежесі. Еңбек түзету колониясы – қоғамдық тәртіпті бұзған қылмысты адамдарды тәрбиелейтін орын. Еңбек шығыны (филос. ) – белгілі бір жұмысты орындауға жұмсалған күш пен қаржы. Еңбегі далаға кетті – істеген ісі зая болды. Еңбегі еш, тұзы сор – босқа арам тер болды. Еңбегі зая болды [кетті] – жақсылығы босқа кетті, еңбегі жанбады. Еңбегі жанды – еңбегінің рахатын көрді. Еңбегін ақтады – өзіне сіңген біреудің қызметін өтеді. Еңбегін қанады [ жеді, сорды] – біреудің күшін пайдаланды. Еңбегін сатты – еңбегіне сүйенді, еңбегін мақтан етті. Еңбегін сауды – адал еңбегімен күн көрді, күнелтті. Еңбегі сіңген - а ) көп еңбектеніп, қызметі өткен; ә) қоғамдық жұмыстың бір саласында жемісті еңбек еткендікті аңғартатын құрметті атақ
II
Жас сәбидің төбесіндегі былқылдап тұратын жері. Бір жарым жастағы баланың еңбегінің қуысына қан құю ұсынылып жүр (Даиров)