есеп
1. Бір нәрсенің цифрмен көрсетілген саны, мөлшері. Есеп, есеп білмеген есек (Мәтел). 2. Төрт амал әдісімен, сан мөлшерін оқытатын пән аты. Бізге ол есептен сабақ берген (С.Мұқанов). 3. Ой-пікір, болжам, амал-айла. Есебі бар адамның іші майлы (Мақал). 4. Жұмысшы, қызметкерлердің, жеке ұйымдар мен мекеме т. басқалардың айлық, тоқсандық, жылдық. Жұмысы туралы ақпары, мәлімет. Жылдың есеп ойдағыдай қабылданды. 5. Кадрлардың ісіне байланысты жүргізілетін санақ, есеп. Заводтағы жұмыскерлер есепке алынды. Жұмыс туралы ақпарат, мәлімет. Жылдық есеп ойдағыдай қабылданды. 6. Бір нәреге пара-пар тең. Қарғаның жүзіне бір кесек, Жаманның жүзі бірге есеп (Мақал). 7. Шамасы, тәрізі. Есебі, сөзімнің бұрыстығы жоқ (Мырзақұлов). Есеп айыру балансы – елдің басқа елдермен сауда т. б. қатынастары нәтижесінде белгілі мерзімде туған талаптары мен міндеттемелерінің арақатынасын, көлемін көрсететін мөлшер. Есеп айырудың аккредитивтік формасы – Қолма-қол ақшасыз есеп айырудың бір түрі. Есеп айыру счеты – меншікті айналым қаржысы, дербес балансы бар шаруашылық есептегі кәсіпорындар мен мекемелердің банкіде ашатын счеты. Есебі бар [болды] – көздеген ойы бар. Есебінен жаңылды – ойлағаны болмады, қателесті. Есебін жібермеді – есесін қайтарды. Есебін тапты – ретін келтірді, амалын тапты. Есеп айырды [айырысты] - а ) қарызын қайтарды; б) сазайын берді, кегін алды. Есеп алды - а) іске қорытынды жасады; есептесті. Есеп берді - а ) ақпар берді, мәлімдеді; ә) жауап берді, талдау жасады. Есеп емес – сөз емес, бәрі бір. Есеп жасады - а) есептеді, шамалады; ә) ара жігін ашты, біржола қоштасты. Есеп жетпес [жеткісіз] – қисапсыз, мол. Есепке алды - а ) санады, есептеді; ә) ескерді, еледі, санасты; б) арнайы бақылауға алды, қадағалады; в) қатарға қосты, көңіл бөлді. Есепке кірді – қатарға қосылды. Есепке жүйрік – есептегіш, білгіш. Есепке қосылды – қатарға ілінді, теңелді. Есепке шақты – есепке алды, есептеді. Есеп қылды – санады, есептеді. Есеп қылмады – елеп-ескермеді. Есепте бар , елде жоқ – қақас қылды, ескерілмеді. Есепте болды – есте болды, ескерілді. Есептен тыс – нормадан артық, жоспардан тысқары. Есепте тұрды - а ) мүше болды, мүшелікке алынды; ә) ерекше бақылауға алынды