ет
Тамаққа жарату үшін сойылған малдың тұтас етінің бөлшектері. Шикі ет піскен( жас, сүр). 2. Адамның жалаңаш денесі. Сәтжан жалаңаш етіне тонды киді(Бегалин). Ет бұзды - етті жіліктеп бөлшектеді, мүшеледі. Ет алды – семірді, қоңданды. Ет асатты (этногр. ) – табақта қалған етті дастарқан басындағыларға шетінен бір-бір асату дәстүрі. Ет асым (пісірім) – асқан ет пісетіндей уақыт. Ет ашумен – жаны ашып, күйіп, ашумен іс істеу. Ет бауыр ( жақын, туыс) – ең жақын, бірге туған туыс. Ет бауыры елжіреді - а) іші жылыды, еміреді; ә) көңілі босады, егілді. Ет бітті – оңалды, жетілді. Ет желін – сүт аз шығатын мал. Ет жемесе де сорпа ішкендей болды - а) қара терге түсті; ә ) ұялып қысылды. Ет-жеңді адам – семіз, толық кісі. Ет-жүрегі езілді – іші күйді, уайымдады. Ет жүрек - а) рухани жан дүние; ә) қорқақ, жүрексіз. Ет көйлек – ең жақын, сырлас адам. Ет қоректі – етпен қоректенетін, ет жеп күн көретін. Ет қызу - а) алғашқы қарқын; ә) қатты жараланып қалғанын кезінде сезбей қалды. Етпен қайнап, сүйекке сіңген – әдетке айналған, үйреніскен. Еттен өтіп, сүйекке жетті – а) қатты батты; ә) төзбестік халге ұшырады. Еті ауыр - а ) денелі, семіз; ә) жайбасар, жалқау. Еті ауырмады - а ) жақын адамының ұрысқанын елемеді; ә) жаны ашымады. Еті қашты- арыды, жүдеді. Еті қызды – еліріп көтерілді; ә) қарқындады, шабытына келді. Етінен ет кессе де мыңқ (былқ) етпейді - а ) мінезі салмақты, шыдамды; ә) без бүйрек. Еті ояздады – арықтады, қоңы түсті. Еті өлді – еті үйренді, көндікті. Еті тірі – пысық, ширақ. Еті тітіркенді – жиіркенді. Еті үйренді – көндікті, көнді