жол
1. Қатынас жасап әрі-бері жүріп тұруға арналған ұзын желілі сүрлеу. Қара жол (шойын, даңғы, тас ). 2. Ұзақ сапар. Жол жүруге жиналдық. 3. Сөздердің жазба не баспа түріндегі қағазға түскен ізі. Көзің қуып кітап жолдарын (өлең жолдары). 4. Салт, әдет-ғұрып. Орамалға тонға жарамаса да, жолға жарайды (Мақал).// Кәде, сый, ырым. Міне, той бастаған жолың (Сейфуллин). 5. Кезек, рет, жөн, орын, жайы. Төлеу жол ағаныкі дегендей тұрып қалды (Бақбергенов). 6. ауыс. Амал, айла, әдіс. Маған оны орындаудан басқа жол қалмады (Жансүгіров). 7. ауыс. Шама-шарық, жөн-жоба. Аяз әліңді біл, құмырсқа жолыңды біл (Мақал). Жол тазартқыш машина – жолда жүруге кедергі болатын заттардан тазартылатын машина. Жол азабы – жолда кездесетін қиындық, қиыншылық. Жол азық – жолға арналып алынған тамақ. Жол айырық – жолдың бөлінетін, айырылатын жері. Жол ашар (этногр. ) – жолға шығар алдындағы жасалатын ырым. Жол бастады – а) жолға шыққан топты соңынан ертті; ә) бағыт-бағдар сілтеді, жол көрсетті. Жол байлау болды – бөгет жасады. Жол белгі – транспорт қозғалысын реттеу мақсатында көше мен жол бойына қойылатын арнайы белгілер. Жолға қойды – жөнге келтірді, тәртіпке келтірді. Жолға салды – дұрыс бағыт сілтеді. Жолдан жығылмайды – салт-дәстүрді, әдет-ғұрыпты жақсы біледі. Жол көрген – көпті көрген, ысылған. Жол көрсеткіш – жол сілтеуші. Жол кілем – еденге төселетін ені қысқа төсеніш; дорожка. Жол қағаз – шоферлердің қайда баратыны, не таситыны көрсетілген қағаз; путевка. Жол соқты – қалжырады, шаршады. Жол сілтеуші – жол көрсетуші. Жолын қуды [ұстады] – еңбегін жалғастырды. Жолында тұрды – кедергі болды. Жолына [қадамына] гүл бітсін! (алғ.) – қадамың құтты, сапарың сәтті болсын! Жолы үлкен – сыйлы, құрметті