зар
IҚайғы, қасірет, мұң, шер. Әйелдер көңілдегі зарларын айтып болды (Есенберлин) Зар (зарын) айтты – іштегі шерін шығарды, мұңын шақты. Зар еңіреді – зар жылады. Зар жақ – а) тілі мен жағына сүйенген, сарнауық; ә) зарлап жылай беретін; жылауық. Зар жұтты – қайғы-қасірет шекті. Зар жылады – зар иледі, зар еңіреді. Зар заман – елді еңіретіп, жылатқан қиын заман. Зар иледі (қақсады) – а) бебеу қақты, безілдеді; ә) зар еңіреді, зар жылады. Зар күйге түсті – қайғы-қасіретке тап болды. Зар күйінде – шабытты шағында. Зар қақсатты – зар жылатты; зар илетті. Зар қақты – безілдеді, зар қақсады. Зар салды – дауыс қылды, зарлады. Зар (зарын) төкті – мұңын шақты, қайғы - қасіретін айтты. Зар ұрды – безектеді, ойбай салды. Зар шекті – а) қайғы-қасірет тартты, азап шекті; ә) зар иледі, зар еңіреді. Зар шығарды – зар айтты, зарлады. Зарын шақты – зарын айтты, мұңдасты. Зары өтті – зардабын көрді, қорлығы өтті
II
Ділгір, мұқтаж; зәру қат. Сол қуанышты күнді көруге бәріміз де зар едік (Тоқаев). Зар болды – зәру болды, ынтықты. Зар етті (қылды) – мұқтаж етті, зәру қылды. Зарын көрді – зардабын тартты, азабын көрді. Зарын тартты – азабын көрді, тақсыретін тартты