зәр
1. Организмде зат алмасудан пайда болған қажетсіз сұйық зат, несеп. Тамақ заттарының организмге керексізі зәрмен, нәжіспен, термен бірге сыртқа шығарылады (Қайрақбаев). 2. ауыс. Қайғы-қасірет. мехнат, азап. Өткен күндердің мөлдір тамшылары жүрекке зәр құйғандай ащы (Рахимов). 3. ауыс. Айбат, айбын, қаһар. Зәріне жан шыдамас (Халық ақындары). 4. ауыс. Суық, аяз, ызғар. Қатты аяздың зәрі таң атқанша сынбаған екен (Байтанаев). Зәр жұтты – ішкені ірің, жегені желім болды. Зәр сындырды – түзге отырды, дәрет сындырды. Зәр (зәрін) төкті (шашты) – қаһарына мінді, қатты ашуланды. Зәрі жоқ – кексіз-шексіз, зілсіз. Зәрі қайтты – күннің ызғары қайтты, жылынды. Зәріне мінді – қаһарланды, қатайды. Зәрін тікті – қаһарланды, қатуланды. Зәрі сынды – жылынды, ызғары басылды. Зәр ішкір – у ішкір, өлгір