кесу
1. Өткір құралмен шорт қию, тілу, кесіп алу, тастау. Ағаш кесті, аяғын кесті. 2. Межелеп бөлу. Жер кесіп берді. 3. ауыс. Бір нәрсені басып өту, қию. Жол өзенді кесіп өтетін (Еділбаев). 4. ауыс. Үкіммен жазаға тарту, соттау. Естісімен кескен жазаңды (Бегалин). Кесе өткен жоқ – кішілікпен ізет көрсетті. Кесіп айтты – тоқ етерін тура айтты, бетін күрт қайтарды. Баға кесті- баға қойды, баға белгіледі. Кесіп алса, қан шықпайды – а) без-бүйрек, қатал; б) түк тамбас сараң; терісі сүйегіне жабысқан арық. Кесіп өтпеді – қарсы келмеді. Кіндік кескен жер – туған жер. Пышақ кескендей тиылды – жым болды