қамшы
I1. Қайыстан өрген, тобылғы сабы бар, көлік жүргізу үшін пайдаланылатын құрал. Қамшы өрді, қамшы саптады. Қамшы бойы – қамшының сабы мен өрімінің ұзындығындай. Қамшы болды – бір нәрсеге түрткі болды. Қамшы жеді – таяқ жеді, соққы көрді. Қамшы жұмсады – қамшымен сабады, соқты. Қамшының астана алды – қамшымен ұрды, соқты. Қамшының сабындай – өте қысқа, шолтиған. Қамшы ойнады – қоқаңдады, қорқытты, сабамақ болды. Қамшы салдырмады – тапсырылған істі ынта-жігерімен тез істеді. Қамшысынан қан сорғалаған [тамған] – қатыгез, қатал, жауыз. Қамшы тастады (этногр. ) – дауласқан жақтардың билер алқасына рұқсат сұрау дәстүрі. Қамшы үйірді – қорқытты, үрейлендірді
II
анат. Еркек малдың жыныс мүшесі; шыбығы. - Бұл не, әке?- деді баласы. - Қамшысы ғой, балам (Нұрманов)