құлақ
I1. Адам мен жануарлардың есту мүшесі. 2. Бас киімнің құлақты жауып тұратын бөлігі. Тымақтың құлақы. 3. Белгілі бір заттың ұстауға арналған жері, тұтқасы. Қазанның (самауырдың) құлағы. 4. Музыка аспабының ішегін қатайтатын немесе босататын тетігі. Домбыраның құлағы. Құлағың елең етті – құлағын тіге қойды. Құлағы қанды – көп естіп, құлағы үйренді. Құлағы мүкіс [құлағының мүкісі бар] – құлағы нашар естиді. Құлағына жақты [жылы тиді] – айтқаны ұнады, көңілінен шықты. Құлағына қонды – айтқанын ұқты, түсінді. Құлағына құйды – қайта-қайта айтып түсіндірді. Құлағына мақта тықты – естімеді, тыңдамады. Құлағынан кетпеді [құлағында қалды] – даусы есте қалды, ұмытылмады. Құлағына салды – естіртті, айтты. Құлағына тиді [жетті] – естіді, хабарланды. Құлағын сарсытты [сасытты] – айта-айта мезі қылды. Құлағын түрді [салды, тосты, төседі, тікті] – сөзге ден қоя тыңдады, зейін салды. Құлағы тарс [тас] бітті – түк естімей қалды. Құлағы тыныш – ешкім мазасын алмайды. Құлағы шалды [құлағына шалынды] – естіді, хабардар болды. Құлақ бау – а) бас киімнің құлағына тағылған бау; ә) доға мен тәртені бекітіп, байластыратын қайыс. Құлақ жарды [тұндырды] – даусы қатты шығып, құлақтан өтті. Құлақ күйін келтірді –- музыкалық аспаптың құлағын бұрап, нәшіне келтірді. Құлақ шеке – құлақтың үстіңгі жағы. Құлағына алтын сырға –- естімей-ақ қой. Құлағынан ағып кетті – айтқан сөзді ұқпады, тыңдамады. Құлағынан күн көрінеді – өте жүдеу, арық. Құлағынан тартып тұрғызғандай – әлсіз, көтерем. Құлағына [құлағының ұшына] шейін қызарды – қатты ұялды, жер болды. Құлағына ілмеді – тыңдамады, естігісі келмеді. Құлағын шулатты – біреуді сыртынан сөз қылды, өсектеді. Құлағының етін [құртын] жеді – мезі етті, ығыр қылды. Құлағы түрік [түріңкі] –- әр нәрседен хабардар. Құлақ асты [қойды] – тыңдады, санасты. Құлақ кесті құл [күң] – басыбайлы құл, меншікті малай. Құлақ қақпады – тыныш отырды, үн шығармады. Құлаққа түрпідей тиді – сөзі өрескел естілді. Құлаққа ұрған танадай [құлақ кескендей] – тып-тыныш, жым-жырт. Құлақ құрышын қандырды – құмардан шықты; айызын қандырды
II
Арықтағы суды бөліп беру үшін әр жерден қойылған тоспа, бұрма. Бір құлақ су