Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
өз
Басқа емес, тек өзі ғана. Өзіне әбден ескерттім. Өз алдына - а) дербес, жеке, бөлек; ә) ерекше, басқаша. Өз әлінше – шама-шарқынша, әлі келгенше. Өз бетімен [бетінше] – а) өздігінен, өзінше; ә) жайына, жөніне. Өз билігі өзінде – ешкімге тәуелді емес, ерікті. Өз дегенінен қайтпайды – өз айтқанын істеп, бетінен қайтпады. Өздерін өзі басқару (пед.) – өздерін өздері билеу, ұйымдасып істеу. Өз жөніне жайына [кетті] – өзінше бөлек кетті. Өз обалы өзіне – біреуге өкпелемесін, өзінен көрсін. Өзімен кетсін! – жаманшылық соның өзінен айрылмасын. Өзі өз болып [болғалы] - а) туғаннан, жаратылғаннан бері; ә) өз қолы өз аузына жеткелі. Өз қолы өз аузына жетті – а) тұрмысы түзелді, шаруасы оңалды; ә) азамат болды, есейді. Өз қотырын өзі қасыды – өзіне тиісті істі өзі істеді. Өз табағын өзіне тартты – өзі істегенді өзіне біреу істеді. Өз тізгіні өзіне тиді – өзі би, өзі қожа болды. Өзі илейтін [уқалайтын] терінің пұшпағы – түбінде өзі істейтін жұмыс. Өзім білем – менмен, тәкаппар. Өзіне өзі келді [келе алмады] – ес жиды, әлденді. Өзіне қарап тон пішті - а) өзін жұртқа өлшем қылды; ә) бар нәрсені өзімен өлшенді. Өзінен-өзі қуыстанды – секем алды, сезіктенді
Басқа емес, тек өзі ғана. Өзіне әбден ескерттім. Өз алдына - а) дербес, жеке, бөлек; ә) ерекше, басқаша. Өз әлінше – шама-шарқынша, әлі келгенше. Өз бетімен [бетінше] – а) өздігінен, өзінше; ә) жайына, жөніне. Өз билігі өзінде – ешкімге тәуелді емес, ерікті. Өз дегенінен қайтпайды – өз айтқанын істеп, бетінен қайтпады. Өздерін өзі басқару (пед.) – өздерін өздері билеу, ұйымдасып істеу. Өз жөніне жайына [кетті] – өзінше бөлек кетті. Өз обалы өзіне – біреуге өкпелемесін, өзінен көрсін. Өзімен кетсін! – жаманшылық соның өзінен айрылмасын. Өзі өз болып [болғалы] - а) туғаннан, жаратылғаннан бері; ә) өз қолы өз аузына жеткелі. Өз қолы өз аузына жетті – а) тұрмысы түзелді, шаруасы оңалды; ә) азамат болды, есейді. Өз қотырын өзі қасыды – өзіне тиісті істі өзі істеді. Өз табағын өзіне тартты – өзі істегенді өзіне біреу істеді. Өз тізгіні өзіне тиді – өзі би, өзі қожа болды. Өзі илейтін [уқалайтын] терінің пұшпағы – түбінде өзі істейтін жұмыс. Өзім білем – менмен, тәкаппар. Өзіне өзі келді [келе алмады] – ес жиды, әлденді. Өзіне қарап тон пішті - а) өзін жұртқа өлшем қылды; ә) бар нәрсені өзімен өлшенді. Өзінен-өзі қуыстанды – секем алды, сезіктенді