өзек
IБір кезде су ағып, кейіннен құрғап қалған көгалды, жыралы сай-сала, өзен арнасы. Алаңды қақ жарып терең өзек жатыр
II
1. Өсімдік пен ағаштың ортасындағы жұмсақтау бөлік, жіңішке қуыс. Ағаштың ішінде жұқа өзегі болады (Әбиев). 2. Қамшы өрімінің арасына салынатын қатты зат. Қолындағы қамшының өзегіне қорғасын құйып өргізген (Нұрпейісов). 3. Сыздауықтың ортасындағы жұлын сияқты ақ зат. Иманжапырақ сыздауықтың өзегін тартып алады (Сарғасқаев). 4. ауыс. Бір нәрсенің негізі, арқауы, түйіні. Бұл мәселені әңгіменің өзегі етуге бел байлады (Жұмаділов). Өзек болды [етті] – негіз болды, арқау етті
III
анат. Жұтқыншақтан асқазанға дейінгі ас өтетін жол, өңеш. Ол ыстық шайды өзегін күйдіре ұрттап отыр (Оразалин). Өзегі жанды [күйді] – өзегі өртенді. Өзегіне от [өрт] салды – ішкі сезімін қозғады, жүрегін тербеді. Өзегіне өрт [шоқ] түсті – қызғаныш оты лаулады, іші күйді. Өзегін жарып шыққан – өзінен туған перзент. Өзегін тілді – ішін өртеді, күйіндірді. Өзегі өртенді [өзегін өртеді] - а) іші күйді, қызғанды; ә) қасірет шекті, күйінді, қайғырды; б) жанына батты, күйінді. Өзегі талды [үзілді] – қарны ашты, ашықты. Өзегі үзілді – жаны ашыды, егілді, елжіреді. Өзек жалғады – аздап тамақ ішті; жүрек жалғады. Өзек жарды – таңдаулы, озық. Өзекке тепті – қастық ойлады, жаманшылық істеді