азар
1(Орал: Жән., Жымп. , Орда; Гур. : Маңғ. , Есб. ; Ақт. , Ойыл; Жезқ. , Ұлы. ) зорға, әрең. Өзеннен осы жерге а з а р ж е т т і м (Орал, Жән.). Дыңғызыл ауылына пошта 7-8 күнде а з а р қатынасады («Ж. жол», 17.01.1932). Артына жалтақ-жалтақ қарап, а з а р кетті (Гур. , Есб. ). Тарантасқа жегілген ат бізді а з а р тартып келді (Ақт. , Ойыл). Жүк ауыр екен, а з а р көтердік. А з а р дегенде жолды таптық (Жезқ. , Ұлы. ). А з а р түстім арбадан, Таяқ ұстап таянып, Жығылып жерге құладым, Қара терге боялып (Қашаған)
2
1. (Рес. , Орын. ; Қ-орда: Жал. , Қарм. , Сыр. ; Ақт. , Ырғ. ; Қост. , Жанг. ) жәбір, қорлық. Ол келінін үнемі ұрсып а з а р көрсетіп отыр. А з а р көрген келіннің де тілі шығады Қ-орда. , Жал. ). Оның көрмеген таршылығы, а з а р ы, бейнеті жоқ (Қ. Әбд., Тәт. қауын, 36). Байлардан көрген а з а р ы м ы з д ы кітап бетінен оқып қаныққан боларсыздар Қ-орда. , Қарм. ). Ойымнан ол а з а р ы ң өлмей кетпес, көр енді, Әкуанның әзіл ойнын (Рүс. дас., 281). Иса байдың баласы маған а з а р берді (Ақт. , Ырғ. ). Ақбаланың а з а р ы батып барады (Ә. Нұрп., Қан мен тер, 181). 2. (Қост. , Жанг. ) реніш. Сен оны а з а р қылма (Қост. , Жанг. ). 3. (Қост. , Жанг. ) тынышсыз. Балам, а з а р болма (Қост. , Жанг. ). [Қырғызша азар азап, қорлық (К. Юд., КРС, 25); пар. азар сөзінің мағыналары осы көрсетілген тіл ерекшеліктеріндегідей болып келеді (Пер.-рус. сл., 1, 1983, 68)]