ақ керіш
1(Сем. : Абай, Аяг. , Шұб. , Ақс. , Көкп. ; Қост. , Семиоз. ) әк. Үйді ағартып алайық деп едік, соған а қ к е р і ш іздеу керек болып тұр (Сем. , Абай). қ. әк. Көрсетілген жерлерде оны «ақ балшық» деп те атайды. Шамасы, үйлеріңді мен әкеп берген а қ к е р і ш п е н ақтағансыңдар ғой (Қост. , Семиоз. ). [Тіркестің екінші сыңары) – керіш басқа түркі тілдерінде былайша дыбысталады: ноғ. киреш, тат. керәч, құм. киреч. Ертедегі түркі тілдері сөздіктерінде кіреч, кирач, керәч болып тұлғаланған. Кейбір еңбектерде бұл тұлғаларды «кірпіш» сөзімен байланыстыра қарап, екі түбірден құралғандығына топшылау айтады. Біріншісі: кир//кірлай, саз; екіншісі, піш//біш//пәц – пісіру, күйдіру мағыналарындағы сөздер. Екі түбірдің қосылуынан керіш//керпіш пайда болса, мағынасы «күйдірілген лай», «пісірілген саз» дегенге нұсқайды. Араб тілінде: калес известь мағынасын беретіндігін де зерттеушілер еске салады (Ә.Нұрм., Жерг. тіл ерекш. төрк., 6, 7)]
2
(Жамб. , Тал. ) саз балшық. Жерді терең айдаса, астынан а қ к е р і ш шығады (Жамб. , Тал. )