ақтық
1(Түрікм. : Ашх. , Таш. ; Қарақ. ) немере. А қ т ы қ т а н туған балам да ер жетіп қалды (Түрікм. , Таш. ). Нөкістегі оқып жүрген а қ т ы ғ ы м д ы сағындым (Қарақ. ). [Түрікменше агтик (Рус.-туркм. сл., 1956, 73); қарақ. ақлық (Рус.-карак. сл., 1967); түр. аһфат немере; ұрпақтар (Тур.-рус. сл., 1977, 33), сары ұйғ. аты немере; кішкентай (С. Мал., ЯЖУ, 19). Өткен ғасырдағы сөздіктерде: ақтуқ немере (Л. Буд., Срав... Ы, 68); ақтық немере (В. Рад., Опыт..., I, 119). Ертедегі түркі жазба ескерткіштерінде: ағдуқ бөгде, бөтен (таныс емес) (М. Қашқ., I, 125); ахтық немере (А. Бор., Бадаи..., 1961, 39); аты немере (ДТС, 67). Монғол тілдерінде монғ. ач (Монғ. -қаз. сөз., 1954, 29); қалм. ач (Рус.-калм. сл., 1964, 71); бурят. аша (Ц. Буд., Лекс. бур. диал., 94). Осы көрсетілген тұлғалар монғол тобындағы тілдерде «немере» мағынасында қолданылады]
2
(Қост. , Жанг. ) кездеменің бір түрі, болатнай. Әйелдер бастарына а қ т ы қт а н жаулық салады (Қост. , Жанг. )
3
(Жамб. : Мер. , Шу) дәнді егіске арналған жер
4
(Ақт. : Шалқ. , Ырғ. ; Сем. : Шұб. , Ақс. , Көкп. , Ұрж. ; Шығ.Қаз. , Ұлан) қалың болып өскен қуаң шөп. Сарқұдықтың түбі а қ т ы қ қой, бұзауға жаман болмас деп ойлаймын (Ақт. , Шалқ. ). Біздің жақта а қ т ы қ биыл бітік болды (Сем. , Ұрж. ). Бүгін а қ т ы қт ы шауып жатқан көрінеді (Шығ.Қаз. , Ұлан)
5
(Гур. , Маңғ. ) мүрит жолын ұстаушы. Мен Бекет әулиенің а қ т ы ғ ы м ы н (Гур. , Маңғ. )
6
(Орал: Жән., Орда, Шыңғ. ; Сем. : Абай, Шұб. ) соңғы. Енді жоқ, осы алғаның а қт ы ғы (Орал, Жән.). Көрсетілген колхоздардың председательдеріне а қ т ы қ ескертіп..., осы көрсетілген сүрекке тұқым айырбастау жұмысын бітірмесе... қатаң шара қолданылатыны а қ т ы қ рет ескертілсін («Ком. », 11.01.1938). Жұмысы нашар болғандықтан оған ақтық сөгіс берілді (Сем. , Абай). [Қырғызша актык (К. Юд., КРС, 40); қалм. отхн (Рус.-калм. сл., 1964, 508)]
7
(Гур. , Есб. ) ақыры; түгелдей. 9 айдың ішінде мал сойған 12 адамның қылмыстық ісі а қ т ы қ бітіп, халық сотына берілген болатын («Соц. мал шар.», 20.10.1940, №95)