албаты
1(Тау., Қош. ; Сем. : Ұрж. , Абай.; Шығ.Қаз. , Ү-Н. ; Алм. , Кег. ) беталды; кездейсоқ. А л б а т ы жүре бергенше шаруамен айналыссаңчы (Тау., Қош. ). А л б а т ы машинаға түсті де кетті (Сем. , Ұрж. ). Артынан іздейтін жақыны, ізіне түсетін жауы жоқ а лб а т ы қаша беретін де нақұрыс болады екен-ау! (Қ. Ысқақ, Күреңсе, 61). 2. (Сем. : Ақс. , Көкп. , Шұб. ) бөтен, жат. Мынау а л б ат ы кісі кім өзі (Сем. , Шұб. ). Бұрынғыдай емес бақ таласына а л б а т ы өшіккенінен де түк шықпасын білген (О. Бөк., Өз от. өшірме, 277)
2
(Монғ. ) кез келген. Сәт болғанда түн қараңғылығы, үйіріліп қалған, а л б а т ы адам таныла берер емес екен (А. А. Сүй. мен., 30). А л б а т ы біреудің асына алты алаш жиналып, тайлы-тұяғы қалмай ошарылсын ба? (С. Тәу., Ақыр. Жән., 273). Аң аулаған ер әкең, А л б а т ы үйге түсіпті Дұшпан татар у қосып, Берген сусын ішіпті (М. Сұл., Шыңғыс хан, 22)
3
(Сем. : Ақс. , Аяг. , Көкп. ; Монғ. ) текке, бекер, босқа. Әттең, осы жігіттер махаббатқа жеңіл қарап, әйел жанын а л б ат ы жараламаса екен (А. А., Сүй. мен., 78). А л б а т ы қалжыңыңыз мына жеңгеден ұят болмасын, – деп Мамыт сарт Қанипаны қолымен нұсқай сөйледі (С. Тәу., Ақыр. Жән., 273)
4
(Монғ. ) бос. Онда а л б а т ы орын бола бермеуші еді (А. А. Сүй. мен., 58)