тосап
1(Қ-орда: Арал, Қарм. , Сыр. , Шиелі) теңіздің жағаға шығарып тастаған шөп-шаламы, су бетіндегі шөптің қалдығы, қоқымы, қамыс шірігі. Мына шелектегі су т о с а п т ы екен Қ-орда. , Арал). Теңіздің жағаға шығарып тастаған т о с а б ы н тыңайтқыш есебінде қолдануға болады Қ-орда. , Қарм. ). Ой жердің суы сарғайып, сары т о с а п баспасын. Биік жағы күрмек бел, берекесі қашпасын (“Қ. ту”, 1939, №50). қ. тос 2.
2
1. (Павл. , Леб. ) қайнатқан сүтке сары майды, қойдың майын салып, араластырған тағам. 2. (Сем. : Шұб. , Абай) сүт, жұмыртқа, май, т.б. қосып қайнатып жасалған тамақ. Т о с а п т ы босанған әйелге және жел ауруы бар адамдарға береді (Сем. , Абай)
3
(Сем. : Көкп. , Ақс. ) 1. бұрынғы кезде тәуіптердің ауру кісіге беретін дәрісі. 2. айранға су қосып жасалған шалап. Күн ыстықта суық т о с а п ішу керек, ол өте жақсы сусын (Сем. , Ақс. )
4
(Гур. , Маңғ. ) сілікпе. Жас малдың етін көп қайнатсаң т о с а п болып кетеді. Етіңді т о с а п қылмай түсір (Гур. , Маңғ. )
5
(Түрікм. : Ашх. , Таш. , Тедж. ) қурайдың жас кезіндегісін қайнатып, дәрі есебінде дайындалған нәрсе
6
(Рес. , Астр. ) көбік. Ет қайнатқанда сорпаның бетіне т о с а п шығады, оны қалқып алады (Рес. , Астр. )