шақа
1(Маң. , Маңғ. ; Түрікм. : Таш. , Көнеүр. , Тахта, Тедж. , Байр. ) ағаштың, мақтаның (қозаның) бұтағы. Кешегі желден дарақтардың ш а қ а с ы сынып, жол үстінде шашылып жатыр (Түрікм. , Таш. ). Жусанның ш а қ а с ы н а мылтығын іліп қойып, көлеңкесіне дем алатын адам (кішкентай, қортық адам туралы) (Маң. , Маңғ. ). [Түрікменше шаха (Туркм.-рус. сл., 1940); өзб. шох (Узб.-рус. сл., 1959); қарақ. шақа (Карак.-рус. сл., 1958)]. қ. шақ 2.
2
1. (Жамб. , Тал. ; Қ-орда: Сыр. , Жал. , Қарм. ) бақыр ақша. Жаңа ақша келгелі қалтамыз ш а қ а ғ а толды ғой Қ-орда. , Қарм. ). Халыққа қайыр қылып үлестірді, қалдырмай алтын дүрдің бір ш а қ а с ы н (Рүс. дас., 91). 2. (Шымк. , Түркіс. ) ақша. Балам, менің ш а қ а м д ы алып келші (Шымк. , Түркіс. )
3
(Шымк. , Түлк. ) баға, ақы. Дүкендегі кітаптың ш а қ а с ы қанша екен. Шайдың ш а қ а с ы н төлеңіз (Шымк. , Түлк. )
4
(Ақт. : Жұр. , Шалқ. ) үрім-бұтақ, тұқым, зәу-зат. Тілеу-Қабақтың ш а қ а л а р ы осы жерде (Ақт. , Жұр. )
5
(Маң. : Маңғ. , Шевч. ) нәресте, жас сәби. «Бала-шаға» дегендегі «шаға» сыңары осы сөзбен төркіндес
6
(Маң. : Маңғ. , Шевч. ) жаңқа, шапқан ағаштың майда жаңқасы. Былай жүр, шауып тастаған ағаштың ш а қ а с ы аяғыңа кіріп кетер (Маң. , Шевч. )
7
(Орал, Чап. ) арбаның мұрындық ағашы
8
(Орал, Жән.; Рес. , Қалм. ) арба дөңгелегінің мұрындық темірі. Арбаның ш ақ а с ы түсті, ш а қ а с ы н іздеп табайық (Орал, Жән.)
9
(Алм. , Кег. ) шелек. Ол ш а қ а м е н суға барды (Алм. , Кег. )
10
(Гур. , Маңғ. ) қортпаның шабағы