Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
хан жақсы ма?
этногр. Қазақтың ұлттық ойын-сауығының бірі. Шілдехана, қыз ұзату, келін түсіру сияқты думанды кештерде ойналады. Ойын ережесі бойынша думаншылар арасынан хан мен уәзір сайланады. Хан уәзіріне «халқымнан хан жақсы ма?» деп сұра деген бұйрық береді. Уәзір ойыншыларды жағалай біртіндеп сұрап шығады. Бұған «хан жақсы», «мәз емес», «жаман» деген секілді сөзбен немесе «хан былай» деп ұрғыштап, келемеж етіп жауап беруге болады. Ойыншылардың қайтарған жауабы мен қимыл-әрекетін уәзір бұлжытпай ханның өзіне жасап көрсетеді. Өз кезегі келгенде хан өзін мазақтағандарға «жаза» бұйырады. Екінші ойын айналымында хан «халқымның кімнен қорлық, кімнен зорлық көргенін сұра» деп тапсырады. Уәзір ойыншыларға жекелеген сұрақты қайталайды. Ойынға қатысушылар думанды қызықтырақ ете беру үшін жігіт қыздан, қыз жігіттен көрген «қорлық-зорлығын» айтып шағынады. Шағымшылардың сөз саптасына орай «Хан әмірін» беріп бітімге келтіреді. Хан даушыларға «өзара келіссін», «айыбын төлесін» т.б. әмір береді, жаза қолданады. Әмір мен жаза күлкі тудыру мақсатымен түрліше үкімге орайластырады.
Вы можете поставить ссылку на это слово:

будет выглядеть так: хан жақсы ма?


будет выглядеть так: Что такое хан жақсы ма?