Антропогенез
Антропогенез (гр. аntropos – адам және genos – шығу, туу) – адамның шығуы туралы ілім. Антропогенез туралы ғылыми негізделген ілімді Ч. Дарвин жасады, Т. Гексли оны анықтай түсті, ал Ф. Энгельс түпкілікті түрде жаңа тұрғыдан қарастырды. Дарвин мен Гекслидің даусыз еңбегі – олар палеонтология, салыстырмалы анатомия және эмбриологияның жетістіктеріне сүйеніп, адам мен жануардың генетикалық туыстығын, адам мен жоғары маймылдардың ортақ ертедегі арғы атадан шыққаның бір арнаға әкелді.Ф. Энгельс адамның шығуының қоғамдық – еңбектік теориясын жасады : "адамды адам еткен еңбек". Еңбектің арқасында адамның өзі ғана емес, оның санасы, тілі, адами ұжымдылық қана емес, сол сияқты мәдениет нәрселерінің сан алуалығы пайда болды (қараңыз : Ф. Энгельс "Маймылдың адамға айналу үрдісіндегі еңбектің рөлі").