Априори
Априори (лат. а priori - әуелден, бастан) – таным теориясында білім апостериориден өзгеше, тәжірибеге дейін және одан тәуелсіз алынатын, әуел бастан санаға тән дегенді білдіретін термин. Басқаша айтқанда адам білімі тәжірибеден тәуелсіз, одан бұрын пайда болады деген агностикалық – идеалистік түсінікті білдіреді. Бұл математикадағы аксиомаға жақын.Априори проблемасына философия ертеден назар аударған. Платон өзінің еске түсіру теориясында адам бұрыннан есте барды "қайталайды" деген. Августин Құдай санасында әуелден бәрі бар, соны адамдарға жеткізеді, сөйтіп адамзаттың интеллектуалды жетілуіне мүмкіндік туғызады. Рене Декарт априорлық білімнің элементтері әрбір индивидтің санасында дүниеге келген кезінен бастап бар, яғни олар туа біткендер деп есептеді.
Кант философиясына априори мен апостериорлықты қарама – қарсы қою тән. Ол сезімдік қабылдаулармен (яғни тәжірибемен) алынған білімді анық емес деп, оған пайымдаудың априорлық формаларын қарсы қойды.
Күнделікті өмірде "априори" термині ауысиалы түрде де қолданылады : оның мағынасы ертерек, алдын – ала растау, жоққа шығару, келісу т.б. сияқты дегенді білдіреді.