Ассимиляция
Ассимиляция - (лат. assimilatio-сіңісу, ұқсасу, теңдесу) - үлкен этникалық ортада саны кем және саяси мәдениеті мен әлеуметтік жағдайы төмен халықтың өзінің ұлттық болмысынан айырылып, басым халық арасында сіңіп кетуі құбылысы. Философия этностардың, халықтардың, мәдениеттердің, жергілікті (локальды) социумдардың (қауымдастықтардың) ассимиляциясын зерттейді, талдайды.Ассимиляцияның негізгі тетіктеріне (себептеріне) жаугершілік, этносаралық неке, ұлттық салт-дәстүрлерді орындамау, діни ажыратушылық (яғни діннен қол үзу немесе безу), ана тілін ұмыту, мәдени элитаның доминантты (үстем етуші) топқа қосылуы т.б. жатады. Ассимиляцияның нәтижесінде жаңа пассионарлық сана қалыптасады.
Ассимиляция табиғи (ерікті) және күштеу жолдарымен жүреді. Нақты саяси-әлеуметтік жағдайларда өтуіне байланысты ассимиляция мынадай формаларда, сипаттарда болады: 1) прогрессивті (мысалы, тайпалардың табиғи-тарихи, заңдылықты халыққа бірігуі); 2) регрессивті (мысалы, халықтарды жаулап алу, мәдениеттерді күйрету); 3) жарым-жартылай (частичная) (бір-бірінің негізгі мәдени басымдылықтарын сақтап және өзара қабылдау жағдайында этностарды біріктіру); 4) толық (белгілі бір халықты жоғарырақ дамыған социумға қосу, жоғарырақ дамыған және өміршеңді мәдениетте төмен дамыған мәдениеттің жойылып кетуі).