Моизм
Моизм (қыт. мо цзя)- Б.з.д. Ү ғ. Мо- цзы негіздеген қытай философия-сындағы мектеп. Ол конфуцийшілдікті сынға алды. Аспан еркінің алдында адамның тақуалығы және бой ұсынушылығы (бас ұруы, мойындауы) қажеттілігін жақтады, ал конфуцийшілдіктегі салт- жоралар мен рәсімдер, салтанаттарды ұстану мемелекет қаржыларын босқа шашу болады.Әлеуметтік объектіге байланысты (атақ - дәрежесіне сәйкес) этикалық қатынастың әртүрлі формаларын ажырататын (белгілейтін) жэнь («адамгершілік»; конфуцийшілдіктің моральдық идеалы) концепциясына қарама- қарсы моистер «жалпы махаббат» («цзянь ай») ілімін жасады. Өз ретінде конфуцийшілдіктің жақтаушылары бұл көзқарасты қатты сынға алды, себебі ол конфуцийшілдіктегі әлеуметтік құрылыстың теориялық, сол сияқты практикалық базасы болатын отбасылық үйлесімділік идеалын күманға салады.
Моизм соңғы кезеңінде логикаға үлкен көңіл бөлді: моистер пікірдің 7 әдісін ұсынды. Б.з.д. ІІ ғ. бұл мектеп өзінің мәнін жоғалтты.