Монадология
Монадология (гр. monos- бір,тұтас, жалғыз+logos- сөз, ілім)- немістің математик- ғалымы, заңгер, философ Г.Лейбниц ұсынған концепция (теория). Нидерландық философ Б.Спиноза барлық субстанцияларды біреуге- табиғат- Құдайға біріктірсе, француздық философ Р.Декарт екі түрлі субстанция (материалдық пен рухани) туралы сөз етсе, Г.Лейбниц бұл көзқарастармен келіспей монадалар туралы- субстанциялардың көптігі туралы теория ұсынды. Оның пікірінше, монада қарапайым, бөлінбейді, дәйекті емес, материалды- заттық құрылым емес. Монадалар мәңгілік, табиғи жолмен пайда болмайды және жоғалмайды, сыртқы әсермен өзгермейді. Олар абсолютті тұйық және бір- біріне тәуелсіз (Лейбництің пікірінше: бір нәрсе кіретін, бір нәрсе шығатын терезелері жоқ).Барлық монадаларды Г.Лейбниц 4 класқа (топқа) бөледі:
- «жалаңаш монадалар»- өлі табиғат монадалары (тастар, жер, пайдалы қазбалар) ;
- жануарлар монадалары- түйсіктері бар, бірақ өзіндік сана дамымаған;
- адам (жан) монадалары- санаға, еске, ойлау қабілетіне ие;
- Жоғары монада – Құдай.
Монада класы жоғары болған сайын оның пайымдылығы мен бостандық деңгейі де жоғары.