Нус
Нус (гр.nous-) ақыл, парасат, ой) – грек философиясының ғарыштың барлық ойлағыштық, интелеллигибельдік (сезімнен тыс, табиғидан тыс) заңдылықтарын білдіретін аса маңызды категорияларының бірі. Осы ұғымды бекітудің алғашқы әрекеттері Гомерде, Фалесте және Ксенофанда кездеседі. Бірақ бұл проблеманы Анаксагор кеңірек қарастырды. Оның ойынша, нус «қозғалыс пен қалыптасудың күнәһары» («виновник»), «барлығының принципі», әлемді «ұрықтардан» (гомеомериялардан) жасайтын ғарыштық ақыл. Платонда нус та әлемдік тәртіп мен үйлесімділіктің приципі ретінде айтылады. Аристотельде нус – құдай, әлемнің алғашқы себебі, алғашқы қозғаушысы. Плотин философиясында нус универсумның (жалпының, әлемнің) екінші сатысын құрайды, біртұтас игіліктен (единое-благое) ағатын (шығатын) нақты болмыс. Ортағасырлық теологияда нус – Құдай немесе адамдағы оның образы (бейнесі), Тәңірмен қатынас құралы.