Пуруша
Пуруша (санскр. purusha- «адам» немесе «рух») – құдайлар әлемді (дүниені) жасау үшін құрбан етілген ертедегі ғарыштық адамды білдіретін көне үнді діні мен философиясындағы термин (Ригведа – «пуруша-сукта», Ведаларды қар.), бірақ кейін әлемдік және жеке жан, «Мен», сана, рух категориясына айналды.Пуруша, қағида бойынша, әлемдік және жеке (индивидуалды) жанды қосу рөлін атқарады: ол жалғыз – көптік (едино-множествен). Упанишадаларда, смритиде (смрити – көне үнділік мәтіндер жинағы) және ведантаның кейбір бағыттарында Пуруша атманмен теңдестіріледі. Пуруша туралы ілім санкхьяда ерекше даму алды: мұнда Пуруша – пракритиден («материядан») туындайтын физикалық пен психикалықтан (яғни тәннен, денеден, сезімдерден, ақылдан) өзгеше таза мазмұнсыз сана. Пурушаның пракритимен қосылуы рух үшін құлдық болып табылады, керісінше оларды бір-бірінен ажырату рухты босату болады.