Цзин
Цзин (қыт.- тұқым; сол сияқты басқа мағыналары да бар: рухани күштер, эссенция (мән), жіңішкелік,т.б) – қытай философиясында ци (пневма) және жэнь (рух) ұғымдарымен қатар әлемнің үш негізгі субстанцияларының бірі. Ол туралы даостық «Дао дэ цзин» («Канон дао и дэ») деген көне трактатта айтылады.(б.д.д IV-IIIғ.ғ) және т.б. кездеседі.Цзин «тууларды тудыратын» («порождающий порождения»- шэн шэн) ғарыштық процесс ретіндегі, сол сияқты психика мен сананың мүмкіншілігі деп қарастырылады. Басқаша айтқанда цзин- тіршіліктің, жаратылыстың туылу, пайда болу қуаты. Оны әдетте тірі тіршіліктің, организмнің «ұрығы» («тұқымы»), «тамыры» деп атайды. Бұл психофизиологиялық қуат екі түрге жіктеледі:
- «Алдыңғы Аспан ұрығы» - адамға туа берілетін гендік бағдарлама, денелік-тәндік ерекшеліктер;
- «Кейінгі Аспан ұрығы» - адамның өмір бойғы әрекеттерінің сипаты. Сонымен қатар цзин сексуалды энергияны да білдіреді.
Негізі философиялық ескерткіштер: «И цзин»- «Өзгерістер кітабы», «Ши цзин» - «Өлеңдер кітабы», «Шу цзин» - «Тарих кітабы» немесе «Құжаттар кітабы».