can
is. Far. 1. Жан, рух
Can çıkmayınca huy çıkmaz (Atasözü) — Ауру қалса да, әдет қалмайды
2. Өмір, тіршілік
3. Күш, қуат
4. Жан, адам, кісі
Benimle beraber dört canız — Мені қосқанда төрт жанбыз
5. s. Сүйкімді, жағымды, тәтті
Ne can çocuk! — Қандай сүйкімді бала!
can alacak nokta (veya yer) — жанды жер (бір нәрсенің осал жері)
can beslemek — жанын бағу, өзін-өзі аялап күту
can çekişmek — 1) өлім аузында жату, әл үстінде жату. 2) таусылу, біту, түгесілу
can havli — ажалдан өлімнен қорқу
can kalmamak — жан-дәрмені қалмау, шаршап-шалдығу, қалжырау
can kulağı ile dinlemek — жан-тәнімен, зейін қойып тыңдау
can olmak — mec. жағымды, ұнамды көріну
can pahasına — елімге бел байлап, жанын пида етіп
can vermek — 1) өлу, қайтыс болу, жанын тәсілім ету. 2) (сөзбен) қайраттандыру, жігерлендіру, күш беру: Bu sözleriniz bana can verdi — Сіздің сөздеріңіз маған күш-қуат берді. 3) тірілту, жандандыру, жан бітіру:
Bahar toprağa gene can verdi — Көктем топырақты қайтадан жандандырды
cana kıymak — өлтіру, жанын алу
candan yürekten — шын жүректен
canı ağzına (veya boğazına) gelmek — жаны мұрнының ұшына келу, тығырыққа тірелу, қатты қорқу
canı çekmek — құмарту, ықыласы ауу, қызығу
cam istemek — қалау, құмарту, қызығу
canı sıkılmak — 1) зерігу, іші пысу. 2) көңіл-күйі болмау, көңілсіз болу
canına okumak — жанын көзіне көрсету, көзіне көк шыбын үймелету
canına yetmek — әбден ығыр болу, жалығу, тою
canından bezmek — жақсы үміттен күдер үзу, түңілу, торығу
canını dişine almak (veya takmak) — жанын шүберекке түю, қауіп-қатерге, тәуекелге бел байлау
canının derdine düşmek — қара бастың қайғысына түсу, басымен қайғы болу