汉哈简明辞典
М
?
?
?
〇
】
㑇
㑩
㒓
㓦
㖊
㖞
㖸
㗑
㗒
㘚
㘥
㘵
㞘
㟖
㟤
㤘
㥏
㧐
㩟
㬤
㮾
㳠
㴩
㵐
㶉
㹭
㼆
㾵
䀇
䁖
䃅
䃎
䃚
䃠
䃰
䄻
䅟
䇽
䌷
䌹
䍉
䏝
䏡
䏲
䏿
䓖
䓫
䖬
䖳
䗪
䙌
䜺
䝋
䞍
䤼
䥕
䥺
䥽
䦃
䦶
䦷
䩄
䩺
䫏
䲟
䲢
䴓
䴔
䴗
䵍
䵚
䶕
䶮
一
丁
七
万
丈
三
下
丌
不
与
丏
丐
丑
专
且
丕
世
丘
丙
业
丛
东
丝
丞
丢
两
严
丧
个
丫
中
丰
串
临
丸
丹
为
主
丽
举
乂
乃
久
乇
么
义
之
乌
乍
乎
乏
乐
乒
乓
乔
乖
乘
乙
乜
九
乞
也
习
乡
书
乩
买
乱
乳
乾
[了]
予
争
事
二
亍
于
亏
云
互
亓
五
井
亘
亚
些
亟
亡
亢
交
亥
亦
产
亨
亩
享
京
亭
亮
亲
亳
亵
亶
亸
亹
人
亿
什
仁
仂
仃
仄
仅
仆
仇
仉
今
介
仍
从
仑
仓
仔
仕
他
仗
付
仙
仝
仞
仟
仡
代
令
以
仨
仪
仫
们
仰
仲
仳
仵
件
价
任
份
仿
企
伉
伋
伍
伎
伏
伐
休
伕
众
优
伙
会
伛
伞
伟
传
伢
伤
伥
伦
伧
伪
伫
伯
估
伲
了
Iliǎo
1. түсіну, ұғу, ұғыну, білу, аңдау, аңғару, байқау, шалу
明了 — толық түсіну, анық ұғыну, қанық білу
一目了然 — оқыған заман түсіне қою, көрген замат біле қою
不甚了了 — пәлендей түсіне қоймау, тым ұғына алмау
【了解】 білу, ұғу, ұғыну, түсіну, меңгеру, игеру
了解情况 — мән-жай білу, хал-жай ұғыну, жай-жапсар сұрау, жағдай білу, ахуал ұғыну
2. біту, бітіру, аяқталу, аяқтату, тәмамдау, тәмамдалу, тыну, тындыру, жабу, жабылу
事情已经了了 — шаруа осымен бітті
了账 — есеп жабу, есеп жабылу
话犹未了 — сөзі әлі тәмамдалмаған сияқты
以不了了之 — аяқсыз қалу, бітпей қалу
没完没了 — бітіп бермеу, таусылып бермеу, бітпеу, аяқталмау, таусылмау
【了当】 түсінікті, ұғынықты, ашық, нақ, тіке, төте
直捷了当 — төтесінен тарту, тікесінен соғу, ашық айту, тоқ етерін айту; ашық, нақ, төте, тіке
3. етістіктер соңынан 不, 得 әріптерімен тұтаса келеді де мүмкіндік, ықтималдық жәйттерін білдіреді
这事你办得了 — бұл шаруа қолыңнан әбден келеді
这本书我看不了 — мына кітапты оқып алмайды екенмін
【了不得】
1) керемет, хиқмет, ғаламат, таңғажайып, ғажап, төтенше, ерекше, қабағат, қатты, өте, сұмдық
他的本事真了不得 — өнері керемет-ақ екен
疼得了不得 — сұмдық ауырып барады
2) сұмдық болды, пәле шықты, қырсық шалды, құдай атты
了不得了，着了火了 — сұмдық болғанда өрт кетті ғой
【了得】
1) мүмкін, бәлкім, ықтимал, т. б. мағыналарды білдіреді
这还了得！ — бүйтсе бола ма екен!
2) іскер, шебер, майталман, пәле, пәлекет, жетік, жүйрік
真了得 — пәлекеттің өзі ғой мынауың!
II
liào
暸 II -ге қараңыз
III
le
әлдебір істің қимылдың болып жатқанын, аяқталып үлгіргенін немесе онда өзгеріс болғанын білдіретін демеулік шылаулар ретінде қолданылады
他买了一本书 — ол бір кітап сатып алды
下雨了 — жаңбыр жауып тұр
明天就是星期日了 — ертең-ақ жексенбі ғой
我现在明白他的意思了 — оның ойын енді түсінген сияқтымын
算了，不要老说这些事了！ — жә, бұл жәйттерді айта бергенді қой!
Iliǎo
1. түсіну, ұғу, ұғыну, білу, аңдау, аңғару, байқау, шалу
明了 — толық түсіну, анық ұғыну, қанық білу
一目了然 — оқыған заман түсіне қою, көрген замат біле қою
不甚了了 — пәлендей түсіне қоймау, тым ұғына алмау
【了解】 білу, ұғу, ұғыну, түсіну, меңгеру, игеру
了解情况 — мән-жай білу, хал-жай ұғыну, жай-жапсар сұрау, жағдай білу, ахуал ұғыну
2. біту, бітіру, аяқталу, аяқтату, тәмамдау, тәмамдалу, тыну, тындыру, жабу, жабылу
事情已经了了 — шаруа осымен бітті
了账 — есеп жабу, есеп жабылу
话犹未了 — сөзі әлі тәмамдалмаған сияқты
以不了了之 — аяқсыз қалу, бітпей қалу
没完没了 — бітіп бермеу, таусылып бермеу, бітпеу, аяқталмау, таусылмау
【了当】 түсінікті, ұғынықты, ашық, нақ, тіке, төте
直捷了当 — төтесінен тарту, тікесінен соғу, ашық айту, тоқ етерін айту; ашық, нақ, төте, тіке
3. етістіктер соңынан 不, 得 әріптерімен тұтаса келеді де мүмкіндік, ықтималдық жәйттерін білдіреді
这事你办得了 — бұл шаруа қолыңнан әбден келеді
这本书我看不了 — мына кітапты оқып алмайды екенмін
【了不得】
1) керемет, хиқмет, ғаламат, таңғажайып, ғажап, төтенше, ерекше, қабағат, қатты, өте, сұмдық
他的本事真了不得 — өнері керемет-ақ екен
疼得了不得 — сұмдық ауырып барады
2) сұмдық болды, пәле шықты, қырсық шалды, құдай атты
了不得了，着了火了 — сұмдық болғанда өрт кетті ғой
【了得】
1) мүмкін, бәлкім, ықтимал, т. б. мағыналарды білдіреді
这还了得！ — бүйтсе бола ма екен!
2) іскер, шебер, майталман, пәле, пәлекет, жетік, жүйрік
真了得 — пәлекеттің өзі ғой мынауың!
II
liào
暸 II -ге қараңыз
III
le
әлдебір істің қимылдың болып жатқанын, аяқталып үлгіргенін немесе онда өзгеріс болғанын білдіретін демеулік шылаулар ретінде қолданылады
他买了一本书 — ол бір кітап сатып алды
下雨了 — жаңбыр жауып тұр
明天就是星期日了 — ертең-ақ жексенбі ғой
我现在明白他的意思了 — оның ойын енді түсінген сияқтымын
算了，不要老说这些事了！ — жә, бұл жәйттерді айта бергенді қой!