ата
Ата бұғы. Бұғының үлкені (еркегі). А т а б ұ ғ ы анадай жерде қаздиып қарауыл қарап тұр екен (Қаз. әдеб., 05.06.1987, 14). Ата жау. Ежелгі, байырғы жау, қанды қол дұшпан. Ата күші. этногр. Құдалық салтта жігіт жағы беретін жол-жорағылардың бірі. Салт бойынша жігіт жақ құдаларына қалыңмал, ана сүті, а т а к ү ш і және өлі-тірі дегендер сияқты жол-жоралғыларын береді (А. Нүсіпоқасұлы.., Ағаш бесік., 3, 76). Ата қораз. Жасамыс қораз. Екі қоразы бар: бірі – бала қораз, екіншісі – а т а қ о р а з. Сонсоң сегіз мекиен тауық (Ж. Әлмашұлы, Тар дүние, 487). Атамнан аулақ. Әрі кет, жолама. Атаңның көріне сиейін! Атаңа нәлет д.м. қарғыс. Бірінші, екінші… оныншы а т а ң н ы ң к ө р і н е с и е й і н! (Ж.Нәжімеденов, Ақ шағыл, 204). Ата сақал. Жасы келгендердің, аталардың сақалы. Мұнда шоқша сақал, қаба сақал, а т а с а қ а л , күйек сақал дейсің бе, әйтеуір неше алуан сақалдар толып жатыр (Н. Ораз, Сиқырлы., 82).