жай
IЖай жапырақ. бот. Бір ғана алақаны бар жапырақ түрі. Өсімдікте бір ғана жапырақ алақаны болады. Мұндай жапырақты – ж а й ж а п ы р а қ деп атайды (Биология, 66). Егер сағақта бір ғана жапырақ тақтасы болса, ондай жапырақты ж а й ж а п ы р а қ деп атайды (Ботаника, 59). Жай тоғыз. этногр. Басы – ат, аяғы – лақсерке болып келетін 9 малдан тұратын (айып). Мысалы, «ж а й т о ғ ы з ғ а» басы – ат, аяғы – лақ-серкеш сияқты 9 мал төленеді (А. Нүсіпоқасұлы, Ағаш бесік., 1, 136).
II
Жай түсу. Күн күркіреген кезде жер бетіндегі бір нәрсені найзағай ұшқынының соғуы. Халық ж а й т ү с у құбылысын көк соқты, жасыл түсті деп те айтқан (Қаз. этнография., 2, 161).