ошақ
I… 2. ауыс. м е т о н. Үй, отау. Өз о ш а ғ ы н ы ң есігін ол ештеме ойламайақ, шіміркенусіз, тітіркенусіз келіп ашты (С.Шаймерденов, Өмір нұры, 404). Оны бүкіл ел қарғап отыр, оның зияны тимеген о ш а қ бар ма? (Ш.Өтепов, Таушелекте., 53). Ошаққа тас болды. Үйге ие болды, шаңырақты ұстап қалды. – Бейшара-ау, о ш а қ қ а т а с б о л ғ а н қызды қайда көріп ең? (С.Мұқанов, Мөлдір., 58). Ошақ табақ. этногр. Ошақ басында жүріп, қол ұшын берген, көмектескен кісілерге тартылатын арнайы табақ. Той-томалақ, нәзір-құзыр әзірлігі кезінде ошақ жасап, отын түсіріп, үй тіккендерге арналған табақты о ш а қ т а б а қ деп атаған (А.Нүсіпоқасұлы, Ағаш бесік., 3, 16). Ошақ табан. э п и т. Тұяғы үлкен, тиген жерін ошақтай етіп қазып кететін (ат). Қалың әскердің алдында торлы сауытты, құрыш дулыға, нардай биік, жалы жерге төгілген, о ш а қ т а б а н көк бурыл тұлпар мінген Мамайдың өзі (І.Есенберлин, 9, 286). Иранға қарай борт-борт желген қыпшақтың тоқпақ жал, құлаш құйрық, о ш а қ т а б а н сәйгүлік жүйріктері (Бұл да, 145).
II
зат. в ет. Ірі қара малда (сиырда) болатын індет; қараталақ. Бұл індет жылқыда – жамандат, түйеде – қарабез, ақшелек, ірі қарада – қараталақ, о ш а қ, қойда – топалаң, ылаң, ешкіде – шекшек деп аталады (Х.Арғынбаев, Қаз. этногр., 108). Қазіргі әдебиеттерде топалаң (жамандат, қарабез, ақшелек, қараталақ, о ш а қ, ылаң, алаң) ауруы оның түрлі белгілері, жолдары жан-жақты (Білім және еңбек, 1986, №1, 33).
III
зат. Ойыншылар екі топқа бөлініп, бір топ төрт бұрышты үлкен сызықтың ішінде, екінші топ сыртында тұрады. Сырттағылар іштегілерді доппен ұрады. Доп кімге тисе, сол адам сыртқа шығады. О ш а қ ойынында іштегілер допты денесіне тигізбеудің амалын жасайды (Қ.Толыбаев, Бабадан., 124).