хан
I… 2. ауыс. Үлкен, ұлы. - Әй, жігіттер! Ұры-қары бүйтіп жүрмейтін шығар. Х а н жолда кім жүрмейді?! (Т.Мәмесейіт, Таңжарық, 2, 268).
II
зат. Асықпен ойнайтын ұлттық ойын. Асықпен ойнайтын х а н ойыны да осы сияқты. Ойнаушылардың санына шек қойылмайды (Б.Төтенаев, Қаз. ұлт. ойын., 47).
III
зат. шахм. Шахматтағы ең маңызды, күшті тас; король. Сөйтіп, х а н н ы ң жалғыз ғана жүрісі қалып, 8-ге баратынын анықтады (Ана тілі, 31. 01. 2013, 12). Х а н д ы қ а р а б а с т ы . Ұ л т т ы қ ойындардың бір түрі. Ал «Х а н д ы қ а р а б а с т ы», «Ұжмақ-тозақ» ойындарында халықтық ой-аңсардың еркіндігі, бұлалығы атауынан-ақ көрініп тұрған жоқ па?! (Білім және еңбек, 1985, №10, 47). Хан көші. этногр. Ұлттық ойындардың бір түрі. Екі ауылдың қыз-бозбаласы күн батса ауыл сыртындағы қара жалға жиналып, таң атқанша асыр сап ақсүйек белбеусоқ, көрші-көрші, х а н к ө ш і н ойнады (Ә.Нұрпейісов, Қан мен тер, 268). Хан қандай [қалай]? Ойын аты: Көпшілік бір ойыншыны хан, екіншісін уәзір сайлайды. Уәзір ойыншылардың бірінен «Хан қандай?» деп сұрайды. Ол жауап береді. Уәзір оны көпшілікке дауыстап хабарлайды. Соңында уәзір ханнан: «Хан ием, кімнен қорлық көрдіңіз?»деп сұрайды. Хан атаған адам жазаға тартылады. «Х а н қ а н д а й?» ойынын үйде, далада ойнауға болады (Ө.Жолымбетов, Айгөлек, 82). Ойын созыла береді. Х а н қ а л а й?, белбеусоқ, тақия жүгіртпек, сақина тықпақ, мыршым, ондай қылма-мұндай қыл, ләпи молда, қалдырма қақи, балтамтап… (Ж.Аймауытов, Шығ., 384). Ақыры сол көп ойынның екеуі – «Х а н қ а л а й?» мен «Көрші-көршіге» біржола тұрақтады (М.Мағауин, Қиянда., 92). Хан сәске. Тал түске жақын қалған мезгіл. Сонан күн шықсын. Сиыр сәске болсын. Х а н с ә с к е боп, шілде айы шыжғырып күйіп берген-ді (Ә.Нұрпейісов, Соңғы., 199).