қайыс
Қайыс айыл. Жалпақ қайыстан жасалған айыл; тартпа. Қ а й ы с а й ы л көбінесе қайыс таспадан жалпақтап тілініп, қабатталып жасалады (Қаз. этнография., 1, 99). Қайыс бұттанды. Бұты қайысша созылды. Бекіністің әумесер әскері болса: жете алмаса да, арық мәстектерін борбайлатып, қ а й ы с б ұ т т а н ы п қалар еді (Ж.Молдағалиев, Алғ. қоңырау, 29). Қайыс жүген. Жалпақ қайыстан жасалған жүген. Олардың арасында пілтелі мылтық, күміспен әшекейленген қ а й ы с ж ү г е н секілді бұйымдар ерекше көзге түсетін (Ж.Бейсенбаев, Жасынтағдыр., 46). Жүгеннің қ а й ы с ж ү г е н, түйме жүген, былғары жүген, өрме жүген деген бірнеше түрлері бар (Шаңырақ, 34).