қозы
Iзат. астр. сөйл. Қой. Үркердің үстіңгі жағында тұратын, аса жарық емес қос жұлдыз бар. Оны – Тоқты, Қ о з ы немесе Қой, Қошқар деп те атайды (Х.Әбішұлы, Аспан сыр, 151). Сөздікте қамтылмай қалған кейбір астрономиялық атаулар бар. Олар: Қос жұлдыз, Қ о з ы, Тоқты, Босаға, Шаян, Балықтар, Су құюшы т.б. (С.Сәрсенова, Қаз. тіл. астр. термин., 66).
II
Қ о з ы ж а м ы р ау. Қ о з ы көгенделмей тұрғанда қой өрістен келіп қалса, олар бір-біріне қарама-қарсы жүгірісіп, маңырасып, шуласып қосылып кету. Қ о з ы ж а м ы р а у деген де ерекше бір қызық дүние (Н.Қазыбеков, Дала., 35). Қозы жасы. этногр. Баланың он жасқа келіп, қозы бағуға жараған кезі. Бала он жастан асқан соң, «қ о з ы ж а с ы н а келді» деген жорамен тілеу тілеп, мал айтып сояды (Ата салты., 133). Қ о з ы ж а с ы н д а ғ ы балаларға әр түлік мал мен оның төлдерінің бөгенайын, белгі, қасиеттерін жыға тану талабын қойған (А.Нүсіпоқасұлы, Ағаш бесік., 2, 14). Қозы күзем. Қозыны күзде қырқу шарасы. Қ о з ы к ү з е м і аяқталғаннан кейін тоқтылар енесімен бірге кеткен (М.Разданұлы, Алтай., 153). Қозы қора. Қозы қамалатын қора. Қора мал түліктерінің түріне қарай әртүрлі: ат қора, сиыр қора, қой қора, қ о з ы қ о р а т.б. (Шаңырақ, 54). Мал төлдейтін қ о з ы қ о р а қой қорасынан бөлек салынады (Бұл да). Қозы түс. Таңертеңгі сағат он кезі. Бүгін түнде орындап, күндіз қ о з ы т ү с т е осы орында болуға серт болсын, - деді Райымбек батыр (Қ.Макин, Әруақты аталар, 106). Қой өріске кетіп ұзағанша қ о з ы т ү с болады (Н.Қазыбеков, Дала, 35).