Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі (Қалиев Байынқол)
қу
Қу құйрық. Түлкі д.м. Орамалға шашуын Түйіп алып, асығып, Маймыл кемпір келіпті. Мәлін, борсық, қ у қ ұ й р ы қ Ниеттерін білдіріп – Бәрі де жем теріпті (І.Жансүгіров, Шығ. жин., 67). Қу сөзден қуырдақ қуырған. Сөзбен қарық қылған, бірақ нәтиже жоқ; уәдені судай сапырған. Сондықтан әлгіндей қ у с ө з д е н қ у ы р д а қ қ у ы р ғ а н ағалардың әңгімелерін қызғанышпен тыңдаймын (Ә.Асқаров, Таңд., 189). Куба (Оқас) қ у с ө з д е н қ у ы р д а қ қ у ы р ғ а н ғ а ғана тәуір: қимылы олақ, шабан, құлашы китіңкитің (Жалын, 1974, №1, 48). Қусаң құмалақ түспейтін. Еш нәрсесін бермейтін, сараң; қу, айлакер, қу мүйіз. Күні бойғы дау үстінде қ у с а ң қ ұ м а л а қ т ү с п е й т і н қақатұяқ, қумүйіз Бекташ шалды сөйлетіп аузын қу шөппен сүрткізіп отырған (Ж.Ахмади, Айтұмар, 27). Арасында оның «жұмыртқадан жүн қырыққан» тым пысықтығын, «қ у с а ң қ ұ м а л а қ т ү с п е й т і н» сараңдығын жіпше тізді (Таң нұры, 196). Қу шөңге. Қу мүйіз, тіс қаққан. Алдымда тұрған мына кәрі Әбділданы менсінбегендей сәл солғындау болғанымды тіс қаққан қ у ш ө ң г е емес пе, түсініп қойды (Қазақст. ауыл шаруаш., 1969, №10, 56).
Қу құйрық. Түлкі д.м. Орамалға шашуын Түйіп алып, асығып, Маймыл кемпір келіпті. Мәлін, борсық, қ у қ ұ й р ы қ Ниеттерін білдіріп – Бәрі де жем теріпті (І.Жансүгіров, Шығ. жин., 67). Қу сөзден қуырдақ қуырған. Сөзбен қарық қылған, бірақ нәтиже жоқ; уәдені судай сапырған. Сондықтан әлгіндей қ у с ө з д е н қ у ы р д а қ қ у ы р ғ а н ағалардың әңгімелерін қызғанышпен тыңдаймын (Ә.Асқаров, Таңд., 189). Куба (Оқас) қ у с ө з д е н қ у ы р д а қ қ у ы р ғ а н ғ а ғана тәуір: қимылы олақ, шабан, құлашы китіңкитің (Жалын, 1974, №1, 48). Қусаң құмалақ түспейтін. Еш нәрсесін бермейтін, сараң; қу, айлакер, қу мүйіз. Күні бойғы дау үстінде қ у с а ң қ ұ м а л а қ т ү с п е й т і н қақатұяқ, қумүйіз Бекташ шалды сөйлетіп аузын қу шөппен сүрткізіп отырған (Ж.Ахмади, Айтұмар, 27). Арасында оның «жұмыртқадан жүн қырыққан» тым пысықтығын, «қ у с а ң қ ұ м а л а қ т ү с п е й т і н» сараңдығын жіпше тізді (Таң нұры, 196). Қу шөңге. Қу мүйіз, тіс қаққан. Алдымда тұрған мына кәрі Әбділданы менсінбегендей сәл солғындау болғанымды тіс қаққан қ у ш ө ң г е емес пе, түсініп қойды (Қазақст. ауыл шаруаш., 1969, №10, 56).