құс
Құс ауруы. мед. Көтеріліп кететін, ұстамалы ауру. Сөйтсек, қ ұ с а у р у ы м е н ауырады екен ғой, байғұс бала! Құс қайтқанда немесе қайтып келгенде дерті тіпті қозып кетеді (Д.Рамазан, Жылап аққан., 136). Сөйтіп жүрген күндердің бірінде әлдебіреулерден «Қазалыда үлкен бір бақсы бар, зікір салып қ ұ с а у р у ы н емдейді екен» дегенді естідім (Бұл да). Құс бас ер. Басы құстың басы пішіндес ер. Қазақы ердің сыртқы пішін үлгісі көп. Оларды қ ұ с б а с е р, шошақ бас ер, үйрек бас ер, қазық бас ер, қозы құйрық ер, бүйрек бет ер деп тұр-тұлғасына, пішінсиқына қарай бөледі (Ж.Бабалықұлы: Ер қанаты, 259). Құс кеуде. Кеудесі алға қарай шығыңқы, бұлтиған кеуде. Қырынан қарап, арқасына құлаған білектей бұрымын қызықтайды, қ ұ с к е у д е с і н көтеріп, атқа тіп-тік отырысына сүйсінеді (Ж.Қорғасбек, Жынды қайың, 100). Алқа бел, аю қабақ, бота мойын, Шөгендей төрт тұяғы құйған шойын. Қ ұ с к е у д е, інген ерін, түлкі азу, Бөкен бел, қасқыр тірсек, бура қойын (А.Нұртазин, Көк тоғай, 25). Құс қона. Құс қонақтайтын мезгіл. – Ертең қ ұ с қ о н а ораламын. Әлгі қандыбалақ келсе, олжаның бірін жетегіне байла (Ана тілі, 21. 02. 2013, 10).